TY - JOUR T1 - Determination of stages of sex maturity of Rutilus frisii kutum Kamenskii, 1901 in the Caspian Sea using biological indexes TT - تعیین مراحل رسیدگی جنسی ماهی سفید دریای مازندران با کمک شاخص‌های زیستی JF - jsci JO - jsci VL - 8 IS - 2 UR - http://jsci.khu.ac.ir/article-1-1227-fa.html Y1 - 2009 SP - 107 EP - 120 KW - Rutilus frisii kutum KW - Sexual glands KW - Histology KW - Caspian Sea. Iran N2 - دریای مازندران به‌عنوان زیستگاه منحصر به فرد و عمدهٔ ماهی سفید1 در طی قرن جاری متحمل تغییرات عمدهٔ اکولوژیک و مدیریتی گشته است که یکی از تبعات چنین تغییراتی، تغییردر ترکیب و اجزای تشکیل دهندهٔ اکوسیستم شکنندهٔ دریایی است. که پژوهش‌های محققان مختلف، حکایت از بروز چنین تغییراتی در پیکره و اجزای اکوسیستمی و موجودات زنده آن دارد. تحقیق حاضر به منظورتعیین مراحل رسیدگی جنسئ ماهی سفید از طریق بررسی‌های زیستی و بررسی‌های بافتی اندام‌های جنسی در بخش جنوبی دریای مازندران صورت پذیرفته است. بدین منظور، ماهیان مهاجر به سواحل، رودخانه‌ها و محدودهٔ مصبی آن‌ها در حاشیهٔ جنوبی دریای مازندران به وسیلهٔ تورهای پره صید شده و شاخص‌های مرفومتریک و مرفومریستیک اندازه‌گیری و ثبت شدند آن‌گاه نمونه‌های فلسی و گنادی از آن‌ها استحصال گشت که پس از نمونه‌برداری و قراردادن در محلول بوئن وآماده‌سازی ( مراحل آب‌گیری، شفاف‌سازی، قالب‌گیری و رنگ‌آمیزی به روش H&E)، بررسی بافتی با کمک میکروسکوپ نوری صورت پذیرفت. نتایج نشان می‌دهد که ماهیان نمونه‌برداری شده دارای میانگین طولی(58 349) میلی‌متر و وزنی (334 564) گرم و درصد ترکیب جنسی6/45% ماده و 4/54% نر هستند. میزان رسیدگی جنسی بر اساس روش 6 مرحله‌ای نشان‌دهندٔ قرارگیری ماده‌ها در مرحلهٔ (IV و VI,V) در طی ماه‌های اسفند، فروردین و اردیبهشت بوده است. ماهیان ماده در اسفند 32% در مرحلهٔ V و 57% در مرحلهٔ IV و 11% در مرحلهٔ VI بوده‌اند این نسبت در فروردین به 87% مرحلهٔ V و 23% درصد مرحلهٔ VI و در اردیبهشت 94% مرحلهٔV و6% درصد مرحلهٔ VI تغییر می‌یابد. نرها در تمامی ماه‌های اسفند، فروردین و اردیبهشت دارای مرحلهٔ رسیدگی IV و V فعال یا VI غیر فعال بوده‌اند. M3 ER -